Zdrowie Cavalierów

W ostatnich dniach zrobiło się dość głośno o wyroku norweskiego sądu zakazującego hodowli cavalierów w tym kraju. W ślad za nim być może pójdzie niebawem Australia, gdyż Australijskie Stowarzyszenie Weterynaryjne apeluje już o zakaz hodowli ras brachycefalicznych, do jakich należy również cavalier king charles spaniel (CKCS). Podłożem tych decyzji są problemy zdrowotne ras krótkopyskich związane z budową ich czaszek. Sama jestem właścicielką chorego cavaliera i po części rozumiem skąd takie decyzje, choć osobiście wolałabym, żeby organizacje kynologiczne objęły większą kontrolą hodowle cavalierów i wydały zalecenia mające na celu ograniczenie występowania chorób w rasie. Zdaję sobie sprawę, że z dotychczasowych badań wynika, iż ze względu na złożony charakter dziedziczenia SM (syringomyelia) i CM (malformacja Chiariego) chore potomstwo może pochodzić również od zdrowych rodziców lub takich, którzy mają niewielki stopień zmian. Jednakże patrząc na doświadczenia z hodowli innych ras, które również borykają się z dziedziczeniem poligenowym, a potrafiły poprzez stworzenie międzynarodowych baz danych znacznie zminimalizować problemy zdrowotne, liczę na to, iż wytyczenie nowych standardów hodowli pozwoli na to, że cavaliery jako rasa przetrwają. W Wielkiej Brytanii, czyli kraju pochodzenia rasy, British Veterinary Association wydało już dawno zalecenia kontrolowania psów CKCS przed rozrodem za pomocą rezonansu magnetycznego. Technologia ta, choć nadal droga, jest już szeroko dostępna. Mając doświadczenia związane z przebiegiem choroby u mojego cavaliera oraz te zebrane w pracy behawioralnej z innymi przedstawicielami tej rasy, wolałabym za szczeniaka zapłacić dużo więcej, pokrywając w pewnym stopniu koszty badań rodziców, aby zminimalizować ryzyko choroby u psa.

Spróbuję w skrócie przybliżyć Wam choroby z jakimi borykają się cavaliery.

MVD (mitral valve disease), czyli niedomykalność zastawki mitralnej (dwudzielnej), która powoduje, że w trakcie skurczu serca następuje cofnięcie się części krwi do lewego przedsionka. Z czasem, gdy wada się nasila dochodzi do powiększenia lewego przedsionka oraz lewej komory serca, a wraz z rozwojem choroby pojawiają się objawy takie jak nietolerancja wysiłkowa i kaszel (najczęściej po wysiłku, w nocy lub nad ranem). Na skutek niedotlenienia możne powstać sinica (np. języka) oraz pojawiać się omdlenia, a w ostrej niewydolności serca także obrzęk płuc i duszności. Choroba ta może występować u psów wszystkich ras, ale objawy kliniczne są widoczne najczęściej u psów ras małych takich jak jamniki, sznaucery miniaturowe, shit tzu, yorkshire teriery, chihuahua, zaś rasą szczególnie predysponowaną do wczesnego rozwoju choroby jest właśnie cavalier king charles spaniel. Według danych ze strony www.cavalierhealth.org. MVD odpowiada za ponad 50% zgonów psów CKCS powyżej 10 roku życia, jest wysoce dziedziczna i poligenetyczna. To ostatnie oznacza niestety brak testów genetycznych umożliwiających wykluczenie z hodowli nosicieli choroby. W większości przypadków choroba ujawnia się do 5 roku życia. Cytując jednego ze znajomych weterynarzy „to nie jest kwestia czy tylko kiedy cavalier będzie chory”. Profilaktycznie każdy cavalier powinien mieć regularnie osłuchiwane serce, a raz do roku lub 1,5 (wg decyzji weterynarza) powinien być poddawany badaniu usg serca. Nabywając szczeniaka z hodowli powinniśmy pytać o aktualne badania dopplerowskie serca rodziców szczeniąt.

SM (syringomyelia) zwana też jamistością rdzenia kręgowego jest skorelowana z powszechnie występującą u cavalierów malformacją Chiariego (CM). Podłożem tej ostatniej jest krótkoczaszkowość. Na skutek zmniejszenia objętości dołu tylnego czaszki, co jest konsekwencją zbyt małej kości potylicznej, móżdżek często ulega przepuklinie do otworu wielkiego i dochodzi do dogrzbietowego przemieszczenia się pnia mózgu, co utrudnia swobodny przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego. Zaburzenie to dotyka king charles spaniele, gryfoniki brukselskie, yorkshire terriery, szpice miniaturowe, maltańczyki, chihuahua, papillony i w szczególności cavalier king charles spaniele. Mówi się już nawet, że CM u CKCS stało się cechą rasową. Najczęstszym objawem tej malformacji jest ból objawiający się wokalizacją np. zaskowyczeniem podczas podnoszenia psa.

SM rozwijająca się wtórnie do CM, jest powszechnie występującym zaburzeniem u cavalierów. Podobnie jak MVD jest chorobą genetyczną o niezbadanym schemacie dziedziczenia. W jej przebiegu dochodzi do pojawienia się w rdzeniu kręgowym jam/przestrzeni wypełnionych płynem rdzeniowo-mózgowym (syrinx) czego skutkiem są uciski w obrębie układu nerwowego. W rdzeniu kręgowym rozpieranie tkanek w wyniku wysokiego ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego prowadzi do stanów zapalnych i bólu. Nie leczone jest prostą drogą do degeneracji rdzenia kręgowego. Według badań, głównie brytyjskich badaczy, szacuje się, że nawet 95% psów CKCS jest dotkniętych tą chorobą. Odnosząc się do Polski problem ten dotyczy zarówno psów nabytych w ramach różnorakich stowarzyszeń/pseudohodowli, jak i niestety ZKwP.

Objawy SM mogą występować w rozmaitej konfiguracji, u każdego psa może to wyglądać zupełnie inaczej, jednakże wszystkie one wywodzą się z jednego źródła jakim jest ból. Będą to między innymi:

• drapanie się (nie zawsze jest ono fantomowe, czyli takie, że pies nie trafia łapą w ciało – najczęściej po prostu intensywnie się drapią),
• tarcie głową o dywan lub meble – inna postać drapania się,
• tkliwość w okolicach szyi, najczęściej u nasady czaszki – mogą popiskiwać przy dotknięciu, ale również co zaskakuje wielu właścicieli ugryźć, niekiedy pojawia się wrażliwość na dotyk po jednej stronie głowy, szyi, okolicy barkowej i mostka,
• wokalizacja – piszczenie, wycie (szczególnie podczas zmian pozycji z leżenia, podnoszenie się, podczas chodzenia po schodach),
• odmowa lub trudności we wskakiwaniu lub zeskakiwaniu z wysokich powierzchni np. łóżka,
• intensywne, powtarzające się tarcie łapami o podłoże,
• często pojawia się wygryzanie łap (objaw behawioralny bólu),
• oblizywanie się – objaw stresu towarzyszący bólowi,
• mlaskanie z oblizywaniem się wyglądające jakby pies próbował pozbyć się włosa z pyska,
• nerwowe, niskie ruchy ogonem – również objaw stresowy towarzyszący bólowi,
• łapanie nieistniejących much – zachowanie repetytywne na tle bólowym.

W ekstremalnych przypadkach pojawia się również epilepsja oraz/lub zaczynają uciekać psu nogi (nie może utrzymać równowagi).

W związku z tym, że pierwszym i najczęściej spotykanym objawem SM jest drapanie się cavaliery dostają często łatkę alergików. „Alergia” nie ustępuje pomimo wprowadzenia diety antyalergicznej, ale odnotowywane są czasowe poprawy po sterydach (sterydy są jednym z leków podawanych w terapii SM, gdyż niwelują stan zapalny w kręgosłupie). Podobnie dzieje się w kwestii mlaskania, które przypisywane jest regularnie chorobom zębów lub problemom z układem pokarmowym. Diagnostyka różnicowa oczywiście powinna być wykonana, ale warto pomóc weterynarzowi i po pierwsze zastanowić się czy pojawiają się jeszcze jakieś dodatkowe zachowania, a po drugie nakręcić filmiki z zachowaniami podopiecznego.

Często towarzyszącą CM/SM chorobą jest PSOM (primary secretory otitis media) czyli wysiękowe zapalenie ucha środkowego. W uchu pojawia się bardzo gęsty śluzowy czop, który może powodować wybrzuszenie błony bębenkowej. PSOM jest obserwowany prawie wyłącznie u cavalierów. Przyczyna powstawania tej choroby jest nieznana. Charakterystyczne objawy to: przechylanie głowy, trzymanie głowy w jednej pozycji, drapanie uszu, wokalizacja, ziewanie, ale również niemożność mrugnięcia okiem, oczopląs, utrata słuchu, drgawki. Objawy PSOM mogą być często mylone z SM.

Są też choroby, które mogą być już diagnozowane poprzez testy genetyczne. Będą to:

– syndrom kręconej sierści (CC) – psy rodzą się z nietypowym dla rasy kręconym włosem, ale to nie problem z odbiegającą od wzorca szatą jest tu najważniejszy, choroba ta powoduje ogromne problemy ze skórą (złuszczanie naskórka, łojotok prowadzący do zapalenie skóry, nadmierne przetłuszczanie włosa), choroba wpływa też na zęby i wszystkie tkanki łączne, a także prowadzi do zaburzeń wzrostu paznokci,

– syndrom suchego oka (DE) – objawia się zapaleniem rogówki i spojówek ze względu na niemożność wytworzenia łez i nawilżenia oka, pies cierpi na pieczenie oczu i bolesne owrzodzenie rogówki, może dojść do zaburzeń widzenia a nawet utraty wzroku,

– epizodyczne upadanie (EFS) przybiera postać ataków, podczas których u psa obserwuje się utratę równowagi, drgawki i sztywność kończyn. Epizody choroby mogą być wyzwalane przez stres, silną ekscytację czy intensywny wysiłek fizyczny. Zdarza się jednak, że pojawiają się niezależnie od bodźców.

Zakup cavaliera powinien być dobrze przemyślany. Jest to z pewnością rasa o pięknym wyglądzie i cudownym charakterze przez co zyskała ogromną popularność w ostatnich latach. Niestety za popularnością, poszło zwiększenie problemów zdrowotnych. Kupując cavaliera trzeba przygotować się zarówno psychicznie, jak i finansowo na fakt, że z dużym prawdopodobieństwem, psa trzeba będzie diagnozować z użyciem rezonansu magnetycznego oraz regularnie badać mu serce, żeby w porę ograniczyć rozwój chorób. Już na etapie wybierania hodowli warto pytać o badania genetyczne pod kątem CC, DE i EFS oraz aktualne wyniki badań serca obojga rodziców. Zachęcam też do rozmowy z hodowcą o SM. Jeżeli unika on tego tematu lub co gorsze nie wie czym jest ta choroba szukajcie innej hodowli. Nieraz lepiej dłużej poczekać na wymarzonego pieska niż zwiększać ryzyko patrzenia na jego cierpienie.

Nadmienię jeszcze, że nie chcę zachęcać tym wpisem do badania cavalierów na wyrost, ale do rozsądnego nabywania szczeniaka i uważnego obserwowania swojego psa. Objawowe są coraz młodsze psy, nawet szczenięta. Jeżeli widzicie, powtarzające się któreś z wymienionych wyżej zachowań, a tym bardziej kilka z nich, udajcie się do lekarza weterynarii, najlepiej o specjalizacji z neurologii. Nie zostawiajcie tematu, gdyż z czasem nieleczone SM daje pogorszenia. Pies żyje z bólem, którego można mu oszczędzić poprzez wczesną diagnostykę i wdrożenie leczenia.

Żródła:

https://weterynarianews.pl/syringohydromyelia

https://www.cavalierhealth.org

http://provet.org.pl/jamistosc-rdzenia-kregowego…

„Malformacja Chiariego oraz jamistość rdzenia kręgowego u psów. Cz. I. Etiopatogeneza, objawy kliniczne, diagnostyka różnicowa” autorzy lek. wet. Adriana Czerwik, dr n. wet. Marta Płonek, dr hab. Marcin Wrzosek DECVN, Magazyn Weterynaryjny 2018/11

„Malformacja Chiariego oraz jamistość rdzenia kręgowego u psów. Cz. II. Możliwości diagnostyczne oraz terapeutyczne” autorzy lek. wet. Adriana Czerwik, dr hab. Marcin Wrzosek DECVN, Magazyn Weterynaryjny 2019/05